Dominantie, een veel besproken onderwerp. En wanneer ik met mensen spreek of berichten op internet lees, komt dominantie vaak om de hoek als “het” probleem. Tijd om hier even wat over te schrijven.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen. Er is een belangrijke regel die je kan toepassen om te bepalen of je hond wel of niet dominant is en die luidt:
“wanneer je hond probleem gedrag vertoond, is deze niet dominant”.
Eigenlijk dus heel simpel. Dominantie kan dus NOOIT de oorzaak zijn van een probleem. Een dominante hond kan je herkennen aan:
- Super relaxt, maakt zich niet zo druk om dingen
- Super stabiel, je kan hem niet echt van de wijs brengen
- Vecht eigenlijk nooit
- Om een conflict op te lossen, is een klein grommetje of het klein beetje optrekken van een lip voldoende
- Als andere honden ruzie hebben, is zijn aanwezigheid voldoende om de ruzie te laten stoppen
Met andere woorden, een hond die probleem gedrag vertoond is dus allesbehalve een dominante hond. Vaak komt dit probleemgedrag uit onzekerheid. In de praktijk zie je dat dominante honden in de minderheid zijn.
Oorsprong dominantie theorie
In 1970 heeft David Mech een boek gepubliceerd over een groep wolven waar hij in de jaren 60 onderzoek naar heeft gedaan. Hij gaat hier in op het gedrag van wolven en heeft hier de dominantie theorie in het leven geroepen als ook de term alpha wolf. Deze groep wolven waren bijeen gebracht in een dierentuin. Ze waren geen relatie van elkaar en konden ook niet hun eigen territorium kiezen (het territorium van een wolf is tussen de 33 en 6300 vierkante kilometer). De wolven waren dus noodgedwongen om met elkaar te leven en konden zich niet gedragen als ze in de natuur zouden doen.
Honden familie van wolven
De link naar honden is nu snel gemaakt. Omdat honden van wolven afstammen, is de dominantie theorie klakkeloos op honden geprojecteerd en is de dominante hond in het leven geroepen. Dat honden inmiddels gedomsticeerd zijn en ook een hele andere levensstijl er op nahouden, wordt even vergeten.
Dominantie theorie verworpen
In 1999 kwam David Mech zelf met een artikel over een nieuw onderzoek waarbij hij aangeeft dat de dominantie theorie helemaal niet juist is. Dat een wolven roedel bestaat uit een moeder en vader en hun kinderen. Dat deze kinderen hun eigen roedel vormen of zich aansluiten bij een andere roedel. Want ook dat is mogelijk en gebeurt vaak zonder slag of stoot.
Honden willen niet vechten
Iedereen weet dat honden hun eigen taal hebben. Een hond heeft in dit arsenaal aan signalen meer signalen om een conflict te voorkomen dan om een conflict aan te gaan. Alleen dat gegeven al kan je je doen afvragen of de dominatie theorie klopt. Dat ze toch af en toe in een gevecht belanden, komt door veel verschillende factoren. Een paar kunnen zijn:
- ze hebben niet geleerd hoe het wel moet
- ze zijn nooit goed gesocialiseerd met andere honden (om welke reden dan ook)
- ze zijn betutteld
- ze zijn onbewust aangemoedigd in het gedrag wat verkeerd was (op verkeerde moment beloond)
- en zo verder
Wegvallen dominante hond in roedel
Een dominante hond zorgt voor rust en stabiliteit in een roedel. Op het moment dat zo’n hond wegvalt, gaat het vaak rommelen in een roedel. Dit is makkelijk te verklaren omdat de meerderheid van de honden niet dominant is. Doordat de dominante hond sturing gaf aan de groep, bleef de rust bewaard. Nu dat niet meer gebeurt, gaan honden zoeken naar een nieuw evenwicht. Veel hondeneigenaren zien dit als dat honden aan het vechten zijn om de nieuwe leider te worden. Maar eigenlijk weten ze helemaal niet wat ze moeten doen en zijn ze zoekende en vullen het zo goed als mogelijk in naar hoe zij denken dat het ingevuld moet worden. Een mooie gelegenheid om als eigenaar in dit gat te stappen en rust in de groep terug te brengen.
Mocht je nog geloven dat dominante honden probleem gedrag vertonen, hoop ik dat je na het lezen van dit stuk toch anders bent gaan nadenken.
PS: Wist je dat mensen ook echte dominante mensen kent? Zo zijn mensen die altijd rustig zijn en waar je automatisch respect voor hebt, zonder dat je ze kent of dat ze iets gedaan of gezegd hebben, vaak mensen die dominant zijn.
