Een veel besproken onderwerp en ik zie dat dit nog erg vaak wordt aangeraden bij mensen met honden die met gedragsproblemen kampen. Castratie vanwege gedragsproblemen kan helpen, maar kan ook totaal het tegenovergestelde als resultaat geven. En dan ben je mogelijk nog verder van huis. Je kunt bij een reu nog denken aan een chemische castratie om “uit te proberen”. Maar ook hier hangen consequenties aan waar niet veel mensen aan denken of misschien zelfs helemaal niet weten.
Gedrag waarbij je castratie kunt overwegen
In mijn adviezen naar mensen kom ik bijna nooit uit op het castreren van honden. Want vaak is de onderliggende oorzaak namelijk helemaal niet hormonaal gestuurd. Bij teven is er vaak eigenlijk maar 1 reden om over te gaan tot een castratie. Wanneer de teef rond de loopsheid erg chagrijnig is. Zelfs zo erg dat deze kan gaan vechten, maar ze buiten de loopsheid (Soms zelfs langer wanneer ze schijnzwanger zijn) weer normaal is.
Bij een reu kunnen meerdere oorzaken hormonaal gestuurd zijn. Zoals overmatig markeren. Vaak en overmatig van slag zijn door loopse teven, maar dan zo erg dat ze niet meer willen eten en de hele tijd huilen. Specifieke reu – reu agressie kan daar ook ondervallen (maar hoeft niet). Of bijvoorbeeld struinen, het er vandoor gaan en weg blijven.
Al het overige gedrag is eigenlijk nooit hormonaal gestuurd en castratie kan daar invloed op hebben, maar hoeft niet. Daarnaast kan het ook nog op een gegeven moment aangeleerd gedrag zijn waardoor het gedrag door blijft gaan na de castratie.
Castratie of sterilisatie
Een veel gemaakte misvatting is dat reuen gecastreerd worden en teven gesteriliseerd. Maar beide is mogelijk. Een reu kan gesteriliseerd worden en een teef gecastreerd. Steriliseren is niet anders dan dat je de hond niet meer vruchtbaar maakt zonder de geslachtsorganen te verwijderen. Bij een castratie worden de geslachtsorganen verwijderd, bij een reu en een teef.
Onzekere honden
Castratie bij onzekere honden die bijvoorbeeld uitvallen naar andere honden, kan zelfs totaal averechts werken. Bij een reu zorgt de testosteron er juist voor dat de reu zich een beetje zeker voelt. Door het weg te halen, wordt de reu nog onzekerder. Bij een teef kan het castreren juist weer zorgen voor relatief meer testosteron omdat je het tegengewicht van oestrogeen weghaalt. De teef kan hierdoor zich juist meer gesterkt voelen waardoor er meer negatief gedrag naar voren komt.
Mocht je een onzekere hond hebben, maar moet je om medische oorzaak toch er voor zorgen dat de hond niet meer vruchtbaar is, kun je altijd nog een sterilisatie overwegen. Hierdoor haal je de geslachtsorganen niet weg waardoor de hormonen nog steeds aanwezig zijn in het lichaam. Doe dit altijd in overleg met je dierenarts.
Medische oorzaak
Vanuit gedragstechnisch oogpunt ben ik geen voorstander om zo maar elke hond te castreren, tenzij het gedrag aanwijsbaar een hormonale oorzaak heeft. Maar het kan ook zo maar gebeuren dat je niet anders kan omdat het van medisch oogpunt moet. Zo hebben wij ook onze teef moeten laten castreren (zie later in dit stuk). Als je geen keus hebt, maar eigenlijk niet wil vanwege het gedrag, adviseer ik ALTIJD om dit te doen. Het welzijn van de hond gaat boven het gedrag wat dit kan opleveren. Gedrag is vaak bij te trainen en als het niet te trainen is, gaat de gezondheid van de hond mijns inziens altijd boven mogelijke gedragsgevolgen. Zelfs als dit betekend dat je je leven moet aanpassen voor de hond. Door bijvoorbeeld je hond nooit meer los te laten, andere routes te moeten lopen of misschien wel honden te scheiden in huis wanneer ze niet meer samen kunnen. En nu kun je misschien denken dat ik makkelijk praten heb, wacht dan even tot je het hele stuk hebt gelezen ??
Chemische castratie
Het toverwoord voor sommigen. Maar bedenk dat een chemische castratie, in mijn ogen, niet zomaar iets is wat je zou moeten proberen omdat het geen kwaad kan. Het kan zeker kwaad, want je gaat spelen met de hormonen. Een chemische castratie kan je inzetten als je denkt dat het gedrag door de hormonen wordt bepaald.
Een nadeel wat ik regelmatig hoor, hoewel dit niet zou moeten kunnen, is dat honden rustig geworden zijn tijdens de chemische castratie, maar dat het gedrag erger is geworden wanneer de castratie is uitgewerkt. Waar dit door veroorzaakt wordt, is mij niet bekend. Ook bij navraag met een dierenarts zou dit niet moeten kunnen. Alleen ken ik meerdere verhalen dat dit wel is voorgevallen.
Mocht het dus hormonaal gestuurd zijn, zet je een chemische castratie in en deze werkt, dan is het verstandig om ruim voordat de castratie is uitgewerkt een daadwerkelijke castratie uit te laten voeren.
Uitwerking van hormonen
Wanneer je een (chemische) castratie laat uitvoeren (en het gedrag is hormonaal gestuurd), dan is het goed om te weten dat:
– het gedrag de eerste twee weken na de castratie erger wordt
– als het om een chemische castratie gaat, het gedrag ook weer erger wordt de laatste twee weken voor dat de chemische castratie uit is gewerkt
– het ongeveer 2 maanden duurt voordat de hormonen in het lichaam gestabiliseerd zijn
Ons verhaal
Dat castreren zeker niet zonder risico is, hebben we zelf ondervonden. Donut is nog steeds intact, maar bij Pepper was het nodig. Zij werd steeds vaker schijnzwanger waarbij zij ook melk gaf. De schijnzwangerschap ontregelde de periodes waarop ze loops werd en zij kreeg na de loopsheid vreemde afscheiding die niet in orde was. Tevens kreeg zij 2 tepeltumoren die we hebben laten verwijderen. Voor haar was er geen andere keus dan haar te laten castreren. En dat hebben we echt zo moeten besluiten, want Pepper is de goedheid zelve. En wat zou haar castratie teweeg brengen? Zou ze hetzelfde blijven? Zou ze veranderen? Maar goed, wij hadden geen keus en hebben het besluit genomen om dit door te zetten omdat de kans op een baarmoeder ontsteking groot werd met alle gevolgen van dien.
Na de castratie merkten we aan Pepper dat ze vrolijker werd. Blijkbaar zorgde het constant loops en schijnzwanger zijn voor een depressieve stemming. Daar werden we natuurlijk blij van. Donut had het bijna meteen door en was vaker bij Pepper aan het ruiken. Niet alleen na de behandeling, wat normaal is vanwege de dierenarts geur, maar ook de dagen en weken er na.
Toen, ongeveer 2 maanden later gebeurde het. Donut viel Pepper aan. Kim was alleen en kon ze nog maar net uit elkaar krijgen en houden. Niet veel later gebeurde het nog een keer. De twee maatjes die in 5 jaar nooit(!) mot met elkaar hadden gehad, gingen nu met elkaar op de vuist. Gelukkig was ik er de tweede keer bij en konden we ze snel uit elkaar houden.
Maar 5 en 7 jaar, dat is nog niet zo oud. En zoals ze waren, konden ze niet meer bij elkaar. Donut loerde naar Pepper en Pepper durfde bijna niet meer door de kamer te lopen. Herplaatsen is voor ons geen optie (tenzij het echt niet meer anders kan). Dus hebben we een plan opgesteld hoe we dit probleem gingen aanpakken. Duidelijk was in ieder geval dat de castratie van Pepper hier mee te maken had en daarnaast waren nog een paar dingetjes die de boel op spanning zette.
In het begin konden ze slechts om en om los omdat anders de hele boel weer ging ontvlammen. En hoe vaker dit zou voorkomen, hoe vaster dit gedrag zou gaan zitten. Als we ze ooit nog bij elkaar wilden krijgen, mochten ze in ieder geval nooit meer met elkaar vechten. En dat is gelukt.
In het begin dat ze weer bij elkaar kwamen, waren de spanningen hoog. Door goed te kijken naar ze en ze zonder toezicht niet bij elkaar te laten, hebben we ze weer naar elkaar toe kunnen laten groeien. En nu liggen ze weer naast en tegen elkaar aan. Spelen ze ook weer met elkaar en durft Pepper ook weer gewoon door de kamer te lopen. Soms gaat Donut zelfs aan de kant voor Pepper, zoals hij altijd deed. Eind goed, al goed. Maar hadden we er niet meteen bovenop gezeten met een plan, had dit heel anders kunnen aflopen. En dat door een “simpele” castratie.
